Welke plantaardige kunstvoeding is geschikt voor mijn baby?

Ouders kunnen goede redenen hebben om voor de voeding van hun baby te kiezen voor kunstvoeding. Kunstvoeding is een volwaardig alternatief op borstvoeding en bevat alle voedingsstoffen die je baby nodig heeft. In de eerste zes maanden gebruik je volledige zuigelingenvoeding en in het tweede half jaar kun je opvolgmelk gebruiken. Eventueel kun je doorgaan met volledige zuigelingenvoeding en via de voeding zorgen dat de bepaalde mineralen die nodig zijn vanaf 6 maanden toch in het lichaam van je baby terecht komen.

Wat zijn de voordelen van borstvoeding en flesvoeding?
Niet alle voordelen van borstvoeding bereik je ook met flesvoeding (Rossum, 2005; Kramer & Kakuma, 2012). Een aantal voordelen die je alleen krijgt van het geven van borstvoeding kun je als ouder echter goed ondervangen. Zo geeft borstvoeding bijvoorbeeld extra geborgenheid aan de baby. Door echt een momentje te maken van het voeden en huid op huid contact te maken met je baby tijdens het voeden, kun je ook met flesvoeding geborgenheid bieden. Het geven van flesvoeding kan voordelen opleveren als het gaat om bijvoorbeeld de vrijheid van de moeder. Voor een baby zitten er echter geen voordelen aan het geven van kunstvoeding ten opzichte van (afgekolfde) borstvoeding. Maak voor jezelf als ouders dus op wat de mogelijkheden zijn als het gaat om voeden en welke belangen je eventueel zwaarder laat wegen. Twijfel je om over te stappen van borstvoeding naar flesvoeding, het kan helpen om in gesprek te gaan met een lactatiekundige of diëtist, zij kunnen je voorzien van tips en alle informatie geven om een weloverwogen besluit te nemen. Welk besluit je ook neemt: je bent een fantastische ouder!

Moet lactose de basis van flesvoeding zijn?
Nu je hebt besloten dat jouw baby kunstvoeding krijgt wil je wellicht de allerbeste kunstvoeding geven aan je kind. Hoe weet je wat de voeding beste is? Wat betreft de samenstelling bestaan er geen slechte kunstvoedingen. De Europese autoriteit voor voedselveiligheid stelt strenge eisen aan kunstvoeding voor baby’s waardoor al deze voedingen dezelfde samenstelling hebben. Wel zitten er verschillen in de oorsprong van de ingrediënten: dierlijk (koeienmelk of geitenmelk), plantaardig (soja of rijst), gangbaar of biologisch. Tot een jaar geleden raadden wij tijdens consulten aan ouders met pasgeboren baby’s plantaardige volledige zuigelingenvoeding af, omdat de koolhydraatbasis niet lactose is zoals bij borstvoeding. Inmiddels weten we meer en beter. Uit recente wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat het niet uitmaakt dat je baby met een andere koolhydraatbasis wordt gevoed (Merrit et al., 2020; Vandenplas et al., 2021; Van der plas et al., 2021). Dit blijkt ook uit het feit dat de warenwet toestaat dat plantaardige zuigelingenvoeding toegestaan is en dit type voeding al lange tijd wordt ingezet bij baby’s met koemelkeiwitallergie (onder de noemer medische zuigelingenvoeding).

Wat is de beste plantaardige zuigelingenvoeding?
Voor de gezondheid van je baby maakt het niet uit welke ‘oorsprong’ je kiest (Voedingscentrum, 2022; Rossum, 2005; Kramer & Kakuma, 2012). Voor je portemonnee en moraal besef misschien wel. Enkele stoffen mogen er in kleine hoeveelheden extra toegevoegd worden aan kunstflesvoeding, dit is echter niet nodig en is vooral een manier om meer geld te kunnen vragen aan de consument.   

Welke vegan flesvoeding kan ik het beste kiezen?
We gaan ervanuit dat je de gangbare kunstvoeding in de supermarkt weet te vinden en geven in onderstaande tabel de merken die je kunt kiezen als je plantaardige kunstvoeding wilt geven (of moet geven bij een vermoeden op koemelkeiwitallergie). Ook lees je of de ingrediënten van biologische oorsprong zijn of niet.

Plantaardige babyvoeding is een groeiende markt, de beschikbaarheid van producten kan dus snel toenemen. Ken jij een product dat er niet tussenstaat? Laat het ons dan weten en dan kijken we graag voor je na of dit product toegevoegd dient te worden aan bovenstaande tabel.

Wat zijn de kosten van plantaardige flesvoeding?
Houd er rekening mee dat plantaardige zuigelingenvoeding duurder is dan reguliere zuigelingenvoeding. Novalac NovaRice is het bekendste merk in Nederland en is onder andere duurder omdat het gezien wordt als medische voeding. Is de prijs voor jou een bezwaar, maak dan voor jezelf de balans op of je oké zou zijn met kunstvoeding op basis van (biologisch) dierlijk melk (omdat wij mensen ook dierlijk melk geven). Je kunt daarnaast prima een volledig plantaardig voedingspatroon aanbieden dat vanaf 1 jaar écht volledig plantaardig is natuurlijk. Is dit voor jou een duivels dilemma? Ga dan eens op zoek naar de mogelijkheden om donormelkte krijgen van een andere moeder die borstvoeding geeft (dit gaat altijd vrijwillig).

Meer weten over flesvoeding?
Check dan de onderstaande referenties:

Kramer, M. S., & Kakuma, R. (2012). Optimal duration of exclusive breastfeeding. The Cochrane
database of systematic reviews, 2012(8), CD003517. https://doi.org/10.1002/14651858.CD003517.pub2

Merritt, R. J., Fleet, S. E., Fifi, A., Jump, C., Schwartz, S., Sentongo, T., Duro, D., Rudolph, J., Turner, J., & NASPGHAN Committee on Nutrition (2020). North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition Position Paper: Plant-based Milks. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition, 71(2), 276–281. https://doi.org/10.1097/MPG.0000000000002799

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ). Richtlijn: voeding en eetgedrag (2013, aanpassing 2017). https://www.ncj.nl/richtlijnen/alle-richtlijnen/richtlijn/voeding-en-eetgedrag

Rossum CTM van, Buchner FL, Hoekstra J. Quantification of health effects of breastfeeding. Review of the literature and model simulation. RIVM-rapport 250040001/2005. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Bilthoven.

Vandenplas, Y., Dupont, C., Al-Dekhail, W., Hashmi, H., Khalil, A. F., El-Hodhod, M. A., Husain, K., & Singh, A. (2021). Exploring the Advantages of a Hydrolyzed Rice Formula in the Dietary Management of Infants with Cow's Milk Allergy in the Middle East, North Africa, and Pakistan Region. Nutrients, 13(10), 3429. https://doi.org/10.3390/nu13103429

Vandenplas, Y., Hegar, B., Munasir, Z., Astawan, M., Juffrie, M., Bardosono, S., Sekartini, R., Basrowi, R. W., & Wasito, E. (2021). The role of soy plant-based formula supplemented with dietary fiber to support children's growth and development: An expert opinion. Nutrition (Burbank, Los Angeles County, Calif.), 90, 111278. https://doi.org/10.1016/j.nut.2021.111278

Voedingscentrum, (n.d.). Wat is goede flesvoeding? Geraadpleegd op 1 juli 2022, van https://www.voedingscentrum.nl/nl/zwanger-en-kind/borstvoeding-en-flesvoeding/flesvoeding-geven/wat-is-goede-flesvoeding.aspx