Hoe herken je of een product vegan is of niet?
Nadine werd geïnterviewd door BNN Vara voor het programma Kassa. Tijdens dit interview werd gevraagd welke producten veganistisch zijn en waarom deze producten wel of niet veganistisch zijn (zie video).
Misschien sta jij ook wel eens in de supermarkt om snel wat inkopen te doen en wil je zeker weten of het product dat je in handen hebt vegan is. Hoe check je zonder moeite of een product vegan is? Niet elk vegan product is namelijk voorzien van een vegan keurmerk.
In dit blog leg ik jullie uit waar je op kunt letten wanneer je in de supermarkt staat en belicht ik een aantal producten die ter sprake kwamen tijdens het BNN interview.
BNN kennistest op het gebied van veganistisch eten. Plantaardig diëtist Nadine Blom licht de goede antwoorden toe.
1. Wat houdt veganistisch eten in?
Allereerst is het goed om te weten wat veganistisch eten inhoudt. Wanneer je vegan eet, eet je niets van dierlijke afkomst, dus ook geen dierlijke toevoegingen (e-nummers). Hier kunnen verschillende redenen voor zijn, zoals gezondheid, milieu, duurzaamheid of dierenwelzijn. Of natuurlijk een combinatie van deze. Vaak zie je dat iemand die overstapt naar een hoofdzakelijk veganistisch voedingspatroon dat om één specifieke reden doet, maar gaandeweg ook zwaarder gaat tillen aan andere argumenten om plantaardig te gaan eten.
Veganisten verschillen van vegetariërs in het feit dat zij naast het vermijden van vlees en vis, ook geen eieren, kaas en zuivelproducten eten. Het voedingspatroon bij een veganistisch dieet bestaat hoofdzakelijk uit granen, peulvruchten, noten, groenten en fruit.
2. Waar kun je vegan producten aan herkennen?
De meeste onbewerkte voedingsmiddelen zijn veganistisch, denk natuurlijk aan groenten en fruit, maar ook granen, peulvruchten, noten en zaden. Maar niet aan alle producten herken je direct of ze veganistisch zijn.
2.1 Vegan keurmerken
Op dit moment neemt de hoeveelheid veganistische producten in de schappen toe en deze producten kun je vaak herkennen aan een vegan keurmerk. Door de toenemende vraag naar plantaardig eten zetten fabrikanten steeds vaker op het etiket of een product geschikt is voor veganisten. Letterlijk door het product zo te omschrijven of door het tonen van het vegan keurmerk. De Nederlandse Vereniging voor Veganisme geeft dit keurmerk uit in Nederland, dat overigens zelf weer deel uitmaakt van het internationaal erkende Vegan Trademark dat wordt toegewezen door de Engelse Vegan Society. Er zijn ook nog andere vegan keurmerken te vinden, je ziet ze snel genoeg staan.
Er zijn ook nog steeds een heleboel producten die wel veganistisch zijn, maar geen keurmerk hebben, zoals bijvoorbeeld tomatenblokjes uit pak. Hoe puurder, oftewel hoe onbewerkt het product is, hoe minder e-nummers en ingrediënten het product bevat. Dus dan zit je meestal wel goed.
2.2 Ingrediëntenlijst
Allergeneninformatie
Begin als eerste met het bekijken van de allergeneninformatie. Dit staat meestal onder of dikgedrukt op de ingrediëntenlijst. Zo zie je in één oogopslag of er bekende allergenen, zoals koemelk, ei, vis of schaaldieren aanwezig zijn. Vlees en vleesproducten zul je apart moeten checken. Deze truc werkt alleen bij producten die op het oog vegetarisch lijken.
Wanneer een product ‘sporen van’ bevat is het product in principe wel veganistisch (mits er geen dierlijke e-nummers aanwezig zijn)
E-nummers herkennen
Vervolgens kun je je wagen aan de rest van de ingrediëntenlijst. Veel voorkomende dierlijke ingrediënten zijn: weipoeder, melkpoeder, caseïne, botervet of boterolie, lactose, vitamine D3, albumine, ei-eiwit, schellak (E903), karmijn of cochenilerood (E120), gelatine (E441), bijenwas (E901), natriumribonucleotiden (E635).
Een overzicht van e-nummers die dierlijke componenten kunnen bevatten zijn:
E120; E160a; E160d; E160e; E161g; E234: E304: E322: E422; E431 t/m E436; E442; E445; E470a; E470b; E471; E472a t/m f; E473 t/m E477; E479b; E481 t/m E483; E491 t/m E495; E570; E626 t/m E635; E640; E901; E904; E920; E966; E1518
(Voedingscentrum)
2.3 Handige apps om dierlijke e-nummers op te sporen
E-nummer vrij
Een Nederlandstalige app met een tab voor alle E-nummers en een speciaal met de nummers van dierlijke ingrediënten. Via de zoekfunctie kun je op zowel nummer als naam zoeken. Je ziet de herkomst en waar het voor gebruikt wordt.
Plenty
Een Nederlandse app waarmee je de streepjescode kunt scannen en kunt zien of het product geschikt is voor een veganistisch eetpatroon. Of je zoekt op soorten producten voor een handig overzicht van wat er zoal te koop is. Omdat het aanbod van plantaardige producten razendsnel groeit kan het zijn dat een product er nog niet in staat.
Soosee
Soosee is ook een ingrediëntenscanner. De Soosee-app herkent woorden en licht deze uit, zodat je in één oogopslag kunt zien of het product geschikt is voor jou. Je kunt alle allergenen selecteren, maar ook dierlijke E-nummers of palmolie.
HappyCow
HappyCow herkent geen ingrediënten in producten, maar helpt je wel bij het vinden van restaurants met veganistische opties. In vrijwel iedere stad over de hele wereld kun je daardoor gemakkelijk plantaardig eten vinden. Je kunt zoeken op volledig plantaardige restaurants, ijswinkels, bakkers of supermarkten.
3. BNN VARA vroeg voor het programma ‘Kassa’ welke producten veganistisch zijn en waarom wel/niet
Plantaardig diëtist Nadine Blom (Sisters about Food) voor BNN Vara over veganistische producten
Wijn
Meestal niet vegan, in sommige gevallen wel
Niet veganistische wijn
Wanneer wijn gerijpt is moet het nog geklaard worden Dat houdt in dat de troebele drank helder gemaakt moet worden. Dit wordt vaak gedaan met hulpstoffen zoals bijvoorbeeld gelatine. Gelatine wordt gewonnen uit beenderen of huid van o.a. varkens of kalveren.
Ook kan wijn geklaard worden met caseïne. Dit zijn melkeiwitten. Nu is de wijn wel vegetarisch, maar niet veganistisch. Of gelatine of caseine wordt gebruikt hoeft niet op de verpakking te staan. Wil je weten of hiervoor gelatine is gebruikt, neem dan contact op met de fabrikant.
Veganistische wijn
Veganistische wijnen worden geklaard met plantaardige eiwitten of met bentoniet, een kleiachtig mineraal. Ook bestaan er natuurlijke vegan wijnen die natuurlijk geklaard zijn. Daarbij wacht je tot de troebele deeltjes naar de bodem zijn gezakt. Dit duurt wel een stuk langer.
Donuts
Meestal niet vegan, in sommige gevallen wel
Onlangs zijn er een aantal nieuwe veganistische donuts te vinden in de schappen van Albert Heijn. Aan gangbare supermarkt donuts worden vaak melkbestanddelen toegevoegd, zoals weipoeder (een eiwit uit melk), melkpoeder (gevriesdroogde melk) of melkeiwit. Een vegan donut bestaat enkel uit bloem, suiker, vet en rijsmiddelen. Een vegan donut is dus niet gezonder dan een niet-vegan donut.
Honing
Niet vegan
Veel veganisten kiezen ervoor om geen honing te eten. Dit heeft twee redenen: enerzijds moeten voor de honingproductie bijen gehouden worden en anderzijds ontneem je de bijen hun eigen natuurlijke voedingsbron om te overwinteren.
Alternatieven voor honing zijn agave siroop, maple syrup, rijstsiroop, kokosbloesemsiroop of dadelstroop. Je kunt zelfs plantaardige honing maken van paardenbloemen.
Pindakaas
Vegan
Pindakaas is vegan. De 100% pindakaas bevat alleen pinda’s. Maar ook Calve pindakaas is gewoon 100% veganistisch en bevat naast pinda’s ook plantaardige oliën en zout.
Wit broodje
Niet vegan
Bij brood zul je altijd moeten opletten of het vegan is of niet. Vaak zie je dat volkoren brood wel vegan is, maar bij witbrood ligt dit anders. Zo worden zachte witte bolletjes ook wel melkbroodjes genoemd. Dit brood bevat melkbestanddelen als broodverbetermiddelen en vaak ook magere melkpoeder, omdat dat het brood een licht zoete, aangename smaak geeft. Als je zeker wilt weten of jouw brood vegan is kun je dit het beste navragen aan jouw bakker of het etiket van supermarktbrood raadplegen.
4. Welke producten, waarvan je het niet verwacht, bevatten dierlijke producten?
Wijn, brood, kroepoek, chips met een smaakje, kauwgom (en ander snoep), groentebouillon en frisdranken als taksi en rivella, gepaneerde producten. Vruchtensappen worden ook wel eens geklaard zoals wijn.
5. Wat is belangrijk om te weten als je vegan wilt eten?
Als je ervoor kiest om vaker plantaardig oftewel vegan te eten is het belangrijk dat je gezond eet en niet alleen maar vegan ‘junkfood’ in huis haalt. Varieer veel binnen je voedingspatroon om ervoor te zorgen dat je voldoende calcium en ijzer binnenkrijgt. Eet voldoende granen, peulvruchten, noten, groenten en fruit. Let er daarnaast op dat je voldoende omega-3 en vitamine B12 binnenkrijgt. B12 kun je binnenkrijgen via verrijkte zuivel- en vleesvervangers en eventueel met een aanvullend B12 supplement. Omega-3 kun je binnenkrijgen met een vegan algenoliecapsule. Dit is vergelijkbaar met visolie capsules. Tot slot is het van belang om niet zomaar voedselgroepen uit te sluiten, tenzij er allergieën aanwezig zijn. In dat geval doe je er verstandig aan om een afspraak te maken met een plantaardig diëtist.
Lees ook eens de volgende artikelen